یکسالی می‌شد که کارم رو در آزمایشگاه شروع کرده بودم. یکی از وظایفم، بررسی ریز ساختار و تهیه‌ی گزارش متالوگرافی بود.
شرکت قطارهای مسافری، یک نمونه ی چدنی فرستاده بود. بعد از انجام شدن آماده سازی و اچ، میکروسکوپ را روشن کردم و شروع کردم به نوشتن:
نمونه از جنس چدن با گرافيت كروي (داكتيل) است.
تعداد گرافيتها در هر ميليمتر مربع حدودا بين ۲۰۰- ۱۰۰ عدد ارزيابي مي‌شود.
قطر متوسط گرافيتهاي كروي عمدتا بين ۳۵- ۲۵ ميكرون تخمين زده مي‌شود.
ميزان كروي شدن گرافيتها بيش از ۹۰ در صد است.
گرافيت هاي نامنظم نيز در ساختار مشاهده مي‌شوند.
ساختار زمينه …
به اینجا که رسیدم، مکث کردم. بین آستنیتی یا فریتی دو دل مونده بودم. یادم اومد پیشتر، همکاری گفته بود شناسایی این دو فاز زیر میکروسکوپ بسیار دشوار بوده و نیاز به سالها تجربه دارد ولی اگر دیدی ساختار کمی خشن است و مرز دانه ها زوایای تیزی دارند، بدون شک ساختار فریتی است. دوباره به لنز میکروسکوپ خیره شدم. هیچ خشونتی به چشمم نخورد. سرتاپا لطافت بود. نوشتم:
ساختار زمينه آستنیتی است.
خوشحال و خندان گزارش را پرینت گرفتم و برای مشتری فرستادم.
فردا صبح هنوز دکمه‌ی بالایی روپوش آزمایشگاه را نبسته بودم که تلفن زنگ خورد:
- آقای خداپرستی؟
- خودم هستم. بفرمایید.
- من از شرکت قطارهای مسافری زنگ می‌زنم. در مورد همون نمونه‌ای که دیروز جوابش رو فرستادید. شما اون گزارش رو تهیه کرده‌اید؟
- بله- امرتون؟
- شما در آزمایشگاه آهنربا دارید؟
- مطمئن نیستم ولی فکر می‌کنم داشته باشیم… چطور؟
- نمونه رو با آهنربا چک کنید بعد هم لطفا گزارش رو پس از اصلاح برامون بفرستید. ممنون
حدستان کاملا درست است. نمونه‌ی چدنی و آهنربا همدیگر را مثل دو دلداده، محکم در آغوش گرفتند.
نتیجه گیری اخلاقی:
اول- این دفعه اگر خواستید آزمایشگاهی را ممیزی یا صلاحیتش را بررسی کنید، چک کردن آیتمهای “وجود آهنربا” و ” آشنایی پرسنل با نحوه‌ی استفاده از آن” یادتان نرود!
دوم- هنگام مصاحبه برای استخدام بازرس جدید، بعد از سلام و علیک، ازش بخواهید محتویات جیب یا کیفش را روی میزتان خالی کند. اگر چشمتان به آهنربا خورد حالا سراغ سوالهایتان بروید مثل: آیا شما مدرک CSWIP دارید؟
سوم- اگر این شانس نصیبتان شد که وارد آزمایشگاهی شوید (حتی بسیار کوتاه در حد witness بودن برای یک آزمون) چشم و گوشتان را خوب باز کنید. درسهای زیادی برای یادگرفتن وجود دارد.
چهارم- هر كه ناموخت از گذشت روزگار هيچ ناموزد ز هيچ آموزگار (رودكي)
راستی یادم رفت بگویم مدتهاست در خانه هم آهنربا دارم. این را به حساب وسواسی بودنم نگذارید. از آهنربا برای نگهداشتن لیست خرید منزل روی در یخچال استفاده می‌کنم!