کانی سیلیکات کلسیم و کربنات کلسیم آبدار در سال ۱۹۵۷میلادی کشف و به افتخار دانشمند ایرانی، ابوریحان بیرونی به نام بیرونیت (Birunit) نامگذاری شد تا بزرگداشتی بر پژوهشهای وی درباره کانی ها و سنگها باشد.
وقتی برای نخستین بار واژهی ناآشنای “بیرونیت” را دیدم و تصمیم گرفتم بیشتر در موردش بدانم، با یک شگفتی بزرگ مواجه شدم.
آن شگفتی این بود که معرفی این کانی در ویکیپدیا به زبان انگلیسی نبود بلکه به زبان ازبکی بود. این را من تشخیص ندادم بلکه گوگل ترنسلیت شناسایی کرد.
زمانی شگفتیم کامل شد که دیدم علاوه بر شهرهای سمرقند و بخارا و روشن ایرماتوف که داور فوتبال است و چند شرکت مهندسی که در چند سال اخیر مقصد کوچ نیروهای ماهر کشورمان از شرکتهای مهندسی و ساخت در حوزههای نفت و انرژی و فولاد بودهاند و اینها را همیشه با نام ازبکستان به یاد میآوردم، ابوریحان بیرونی، دانشمند و ریاضیدان، ستارهشناس، تقویمشناس، انسانشناس، هندشناس، تاریخنگار و در یک کلام همهچیزدان در سده چهارم و پنجم هجری، هم به عنوان یک نامآور ازبک به دنیا معرفی میشود.
ابوریحان بیرونی پژوهشهایی دربارهی کانیها و سنگها داشت و با ساخت دستگاهی توانست چگالی فلزات و کانیها را با دقت بالایی بدست آورد.