عکس بالا پیریت (Pyrite) است که نام خود را از pyr یونانی به معنی آتش گرفته است. شاید این نامگذاری به این دلیل باشد هنگامی که به کلوخه‌ای از آن با فلز ضربه بزنید، جرقه تولید می‌شود. شباهت سنگ پیریت به طلا بخاطر رنگهایی چون زرد برنجی یا خاکستری مایل به زرد سبب شده که به طلای ابلهان (Fool’s Gold) مشهور شود زیرا تقریبا ارزشی ندارد ولی در گذشته، افراد ساده‌لوح تصور می‌کردند طلاست.
عبارت طلای ابلهان مدتهای زیادی بر سر زبان جویندگان طلا بود. آنها از سنگ پیریت برای سرگرم‌شدن و خندیدن به مردم عادی هیجان‌زده و ساده‌لوحی که از تفاوت پیریت و طلا اطلاعی نداشتند، استفاده می‌کردند. حتی گفته می‌شود در اواخر قرن نوزدهم هنگامی که بازار یافتن طلا داغ بود، افراد بی‌اطلاع آن را در بستر رودخانه‌ها به جای طلا می‌شستند!
این کانی دارای حدود ۴۷ درصد آهن و ۵۳ درصد گوگرد است که به صورت سولفید آهن مشاهده می‌شود.
به تازگی مشخص شده طلای ابلهان احتمالا بیشتر از چیزی که به نظر می‌رسد، ارزش دارد چون یافته‌های پژوهشی جدید به رهبری خانم شارما نشان داده است که پیریت نمونه‌برداری‌شده از ایالات متحده حاوی مقادیر شگفت‌انگیزی لیتیوم (Li) است که به آن طلای سفید هم می‌گویند. جالب اینجاست که کسی فکر نمی‌کرد لیتیوم و پیریت با هم ارتباط داشته باشند و هنوز هم چگونگی این ارتباط مشخص نیست.
در این لینک می‌توانید در مورد جزئیات این کشف جدید بیشتر بخوانید.
لیتیوم یکی از اجزاء مهم در باتری‌های قابل شارژ است که در موبایل، لپ‌تاپ و خودروهای برقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر سالانه حدود ۱۰۰۰۰۰ تن لیتیوم تولید می‌شود اما آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند تا سال ۲۰۳۰، دنیا به ۲ تا ۵ برابر بیشتر نیاز خواهد داشت: ۲۴۰۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰۰ تن.
پی‌نوشت ۱ برای تشخیص پیریت و متمایز کردن آن از طلا چند آزمایش غیرمخرب و مخرب وجود دارد که می‌توانید در این لینک ببینید.
پی‌نوشت ۲ طلا و ابله پیوندی دیرینه دارند اما از نوعی دیگر. نمونه‌اش، این بیت عطار است:
زر چو ابله را همی‌آید به کف / می‌کند اسراف و می‌سازد تلف
